Leren op de werf

De tuinaanlegsector leent zich goed voor duaal leren. Samen met Koen Raevens, trajectbegeleider bij Tectura Tuinbouwschool Melle, ging ik in gesprek met een leerling duaal leren en zijn mentor.
Patrick Dieleman

Op een werf ergens in Oostkamp rijdt een graafmachine heen en weer over de met rijplaten bedekte oprit, om grond af te voeren naar een container op straat. Het blijkt dat Dhaenens Pools & Gardens er een zwembad aan het aanleggen is. 
 

Geert Dhaenens ontvangt me met open armen. Hij heeft met zijn zonen Niels en Gilles een tuinaanlegbedrijf in Kaprijke, waar ze ook een boomkwekerij hebben. Zwembaden en zwemvijvers blijken duidelijk een specialiteit te zijn, naast beregening, tuinverlichting en uiteraard het aanleggen van tuinen zelf. Geert is een begenadigd verteller. Al snel heb ik enkele foto’s van (overigens zeer knappe) realisaties bekeken en legt hij me de werking van Robaws uit, een administratiepakket voor de bouwsector waaraan ook Wappy gekoppeld is. Hij demonstreert hoe medewerkers op die app snel het project waaraan ze werken kunnen opzoeken, en onder meer hun werk en materiaalgebruik registreren. De verleiding was groot om daar een reportage over te maken, maar ik wilde bij Geert vooral luisteren naar zijn ervaringen met duaal leren.

Begin januari is Jules De Pauw vanuit de tuinbouwschool van Melle met een opleiding ‘Tuinaanlegger – groenbeheerder duaal’ gestart bij Dhaenens (zie kader). Geert is zijn mentor. “Eerst hebben we een lang gesprek gehad. Ik heb Jules verteld wie we zijn en hem onze visie en waarden uitgelegd. We hebben onze onthaalbrochure voor nieuwe medewerkers overlopen.” Geert hecht veel belang aan opleiding en bijscholing. “Onze medewerkers krijgen 5 tot 8 dagen opleiding per jaar. Ook Jules heeft ondertussen al opleidingen gevolgd.”
Ondertussen vervoegt Koen Raevens ons. Koen is vanuit Tectura Tuinbouwschool Melle trajectbegeleider van Jules. Hij en Geert blijken mekaar heel goed te kennen en hebben duidelijk een vertrouwensband. “Koen was destijds stagebegeleider van mijn zonen, en we hadden ook al heel wat stagiairs van Melle, maar het is de eerste keer dat we iemand in dienst hebben voor een traject duaal leren.”
Koen noemt enkele van de attitudes die hij beoordeelt: “Een werkattitude, netheid, willen leren, beroepsfierheid,…” Hij wil dat het bedrijf goed beseft dat Jules niet alleen komt werken bij hen, maar vooral dingen wil leren. “Jules moet hier de zaken kunnen leren die wij hem op school niet kunnen bieden. Dat administratiepakket is er één van. Het moet heel duidelijk zijn wat van de leerling verwacht wordt, maar omgekeerd ook wat de leerling moet kunnen bijleren op het leerbedrijf. Bij iedere leerling leg ik afhankelijk van diens capaciteiten een niveau vast, waarop ik hem wil krijgen.” Hij vertelt dat de leerlingen zelf een bedrijf mogen kiezen, maar dat de school klaar staat om bij te springen in die zoektocht. Zo heeft hij Jules en Geert met mekaar in contact gebracht. 
 

Geert heeft enkele duidelijke basisobjectieven: “We brengen die jongen in een groep en hij moet daarin aanvaard worden. Zijn collega’s moeten ook beseffen dat hij komt om dingen te leren en bereid zijn om hem daarin te helpen. Wanneer het niet zou lukken, dan wil ik dat we op een eervolle manier uit elkaar kunnen gaan en het traject mooi afwerken. Mijn medewerkers zien dat ook! We proberen Jules allerlei zaken te laten doen. Vandaag is dat een zwembad aanleggen. Maar later op het seizoen gaan we onder meer ook aanplanten en tuinen onderhouden.” 

Koen vertelt dat hij na het intakegesprek aanvoelde dat het goed zat. Geert reageert dat het aan de school is om de juiste persoon bij het juiste bedrijf te brengen, waarop Koen vervolgt: “Ik hou heel goed de relatie tussen de leerling en zijn mentor in de gaten. Wanneer ik merk dat de jongere het moeilijk heeft, dan kom ik zeker elke twee weken op het bedrijf. Ik mag de volle verantwoordelijkheid niet in de schoenen van de mentor schuiven. Iemand uit het onderwijs is gewoon om te evalueren en feedback te geven. Dat kan je niet verwachten van iedere tuinaannemer. Mijn evaluatietool zorgt voor heldere communicatie, zonder veel tijdverlies. Rekening houdend met GDPR kunnen alle betrokkenen die inkijken: ouders, mentor, trajectbegeleider, leerkrachten en de verantwoordelijke voor leerzorg op school.” Hij geeft nog mee dat Jules behalve taken op het bedrijf ook nog veel andere opdrachten krijgt. “Jules moet bijvoorbeeld 40 ziekten en plagen kennen. Tussentijds gaan we het trajectplan evalueren. Dan bekijk ik met de mentor welke doelen nog niet bereikt zijn. Het is aangewezen dat de leerling hierbij aanwezig is. Voor mij staat of valt duaal leren met de juiste communicatie, de juiste evaluatie en de juiste opvolging. Het begint met een screening: is die persoon arbeidsrijp en is die arbeidsbereid? Indien twee keer ja, dan mag die instappen in duaal leren.”

Jules is een vriendelijk ogende jongen, die me met open blik benadert. “Ik voel me goed opgenomen in de groep”, vertelt hij. “Het zijn vriendelijke mannen, en we maken geregeld grapjes.” Na een zestal weken is hij tevreden over wat hij al kon leren op het bedrijf. “Ik doe heel wat ervaring op. Het werken aan een zwembad, zoals vandaag, is totaal nieuw voor mij. Ik leerde bijvoorbeeld werken met een statiefboor, waarmee ik gaten moest maken in het beton op de plaats waar de flexibele darmen er doorheen moeten.”
Jules vertelt dat hij eerst tuinbouw heeft gevolgd in Eeklo. Hij had zich ingeschreven voor een zevende jaar landbouwmechanisatie in Gent, maar dat bracht niet wat hij ervan verwacht had. “Ik heb voor duaal leren gekozen, omdat ik een volledig schools traject toch wel wat beu was. Mijn traject loopt nog tot 30 juni. Wat ik nadien zal doen ligt nog niet vast, maar ik heb wel al enkele ideeën.”